Μ.Ε.Α.Σ "ΛΗΜΝΟΣ"

Το τέλος των Κόκκινων Φαναριών καθώς και ένα ακόμα απόσπασμα του Κύκλωπα ...

Τα Κόκκινα Φανάρια

Αμαρτωλό

Στη Σμύρνη Μέλπω,
Ηρώ στη Σαλονίκη,
στο Βόλο, Κατινίτσα έναν καιρό'
τώρα στα Βούρλα με φωνάζουν Λέλα.
Ο τόπος μου ποιός ήταν; Ποιοί οι δικοί μου;
Αν ξέρω, ανάθεμά με!
Σπίτι - πατρίδα έχω τα μπορντέλα.
Ως κ' οι πικροί μου χρόνοι οι παιδικοί μου,
θολές, σβησμένες ζωγραφιές,
κ' είναι αδειανό σεντούκι η θύμησή μου.
Το σήμερα χειρότερο απ' το χτες
και τ' αύριο απ' το σήμερα θε νάναι.
Φιλιά από στόματ' άγνωστα, βρισιές,
κ' οι χωροφύλακες να με τραβολογάνε.
Γλέντια, καυγάδες ως να φέξει,
αρρώστιες, αμφιθέατρο του Συγγρού
κ' ενέσεις 606.
Πνιμένου καραβιού σάπιο σανίδι,
όλη η ζωή μου του χαμού.
Μ' από την κόλασή μου σου φωνάζω:
-Εικόνα σου είμαι, Κοινωνία, και σου μοιάζω!

Γαλάτεια Καζαντζάκη(1881-1962)

Διακόσια χρόνια συμπληρώθηκαν φέτος από τη γέννηση του μεγάλου Ρώσου ποιητή πεζογράφου και θεατρικού συγγραφέα Νικολάι Γκόγκολ. Το 2009 με απόφαση της ΟΥΝΕΣΚΟ ανακηρύχτηκε έτος Γκόγκολ.Με την ευκαιρία αυτή, ακολουθεί ένα μικρό αφιέρωμα στο μεγάλο συγγραφέα.
Ο Νικολάι Βασίλιεβιτς Γκόγκολ γεννήθηκε στις 20 Μαρτίου 1809, στο Σορότσιντσι της Πολτάβας, στην Ουκρανία, που ήταν τότε μέρος της τσαρικής Ρωσίας. Έμεινε στην Ουκρανία μέχρι τα 19 του χρόνια. Οι γονείς του ήταν κοζάκοι, φτωχοί ευγενείς, που παρά το ότι δεν είχαν ιδιαίτερη μόρφωση, ήταν αυτοί που τον μύησαν στον κόσμο της λογοτεχνίας.
Ο Νικολάι Γκόγκολ έγραψε μερικά από τα μεγαλύτερα αριστουργήματα της ρωσικής ρεαλιστικής λογοτεχνίας του 19ου αι.. Χαρακτηρίζεται ως ο πατέρας του ρωσικού ρεαλισμού, θεωρείται εφάμιλλος των γιγάντων της ρώσικης λογοτεχνίας και άφησε στην σφραγίδα του στην παγκόσμια λογοτεχνία. Έγραψε πολλά διηγήματα, μυθιστορήματα και θεατρικά έργα.
Ο Γκόγκολ υπήρξε βαθιά στοχαστικός, σκοτεινός, καταθλιπτικός, μεγαλοφυής και αυτοκτονικός. Το λογοτεχνικό του έργο διακρίνεται από λυρισμό, χιούμορ αλλά και θλίψη και απογοήτευση.
Πολυάριθμες υπήρξαν οι διευθύνσεις των ταξιδιών του συγγραφέα, γύρισε όλη την Ευρώπη, επισκέφτηκε τη Συρία και πήγε προσκυνητής στα Ιεροσόλυμα. ΄Όμως ιδιαίτερα αισθήματα έτρεφε για την Ιταλία, όπου έζησε σχεδόν δέκα χρόνια και την θεωρούσε «δεύτερη πατρίδα του».
Τα πρώτα του έργα, «Εγκαίνια νέας κατοικίας», «Οι αδερφοί Τβιορντισλάβιτς», «Κάτι τι για το Νεζίν»,η πόλη που έζησε τα εφηβικά του χρόνια, τα δημοσίευσε σε ηλικία 16 ετών.
Το 1828 πήγε στην Αγία Πετρούπολη γεμάτος όνειρα, όμως τα πράγματα δεν ήρθαν όπως τα περίμενε. Εκεί εργάστηκε στο δημόσιο.
Το λογοτεχνικό του έργο δεν βρήκε την ανταπόκριση που περίμενε ο νεαρός συγγραφέας, ενώ και η απόπειρα του να γίνει ηθοποιός δεν στέφθηκε από επιτυχία. Ύστερα από ένα σύντομο ταξίδι στην Γερμανία επέστρεψε στην Πετρούπολη και δημοσίευε μια σειρά διηγημάτων, με θέματα από την ουκρανική ζωή (την πρώτη του).
Η αναγνώριση για τον Γκόγκολ ήρθε στα 1830. Το 1831 πήρε έπαινο για την πρώτη του συλλογή διηγημάτων.
Το 1833 άρχισε να γράφει το θεατρικό έργο «Παντρολογήματα» (ή Ο γάμος ή Γαμπροπάζαρο). Ο Γκόγκολ το άφησε στη μέση για να αφοσιωθεί σε μια καινούργια κωμωδία, τον «'Επιθεωρητή». Λίγο αργότερα, έδωσε την οριστική μορφή στα «Παντρολογήματα» στη Ρώμη, για να τα ξαναστείλει στην Πετρούπολη, όπου παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1842.
Το 1835 ήταν η χρονιά του «Mirgorod», μιας συλλογής διηγημάτων που περιείχε το κλασσικό «Τάρας Μπούλμπα» (Taras Bulba), που το 1842 επεκτάθηκε σε μυθιστόρημα. Το «Τάρας Μπούλμπα» εξετάζει τη ζωή των κοζάκων του 16ου αιώνα, και αποκαλύπτει το χιούμορ του συγγραφέα καθώς και τη δυνατότητα του Γκόγκολ για ακριβή απεικόνιση των χαρακτήρων του.
Το 1836 έχουμε τη θεατρική σάτιρα «Ο Γενικός Επιθεωρητής», μια φαρσοκωμωδία που θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα έργα του συγγραφέα και ένα από τα σημαντικότερα κείμενα στη ρωσική λογοτεχνία . Το έργο ασχολείται με τους γραφειοκράτες ανώτερους υπάλληλους μιας μικρής πόλης, που μπερδεύουν ένα ταξιδιώτη, με έναν κυβερνητικό επιθεωρητή τον οποίο περιμένουν και τον δωροδοκούν για να αγνοήσει την αρχικά κακή διαγωγή τους. Ο «Επιθεωρητής» όταν μεταφέρθηκε στο θέατρο προκάλεσε την αντίδραση των Συντηρητικών της Πετρούπολης.
Από το 1826 ως το 1848 ζει κυρίως στη Ρώμη, και εργάζεται σ' ένα μυθιστόρημα που θεωρείται η σπουδαιότερη δημιουργία του κι ένα από τα λεπτότερα μυθιστορήματα στη παγκόσμια λογοτεχνία, το έργο του, «Οι Νεκρές Ψυχές» (1842). Είναι μια ιστορία με εξαιρετικό χιούμορ. Ένας φιλόδοξος, πονηρός κι αδίστακτος τυχοδιώκτης, έχει μια μοναδική ιδέα, πηγαίνει από μέρος σε μέρος, αγοράζοντας ή κλέβοντας από τους ιδιοκτήτες τους, τους τίτλους των νεκρών δουλοπάροικων. Έχοντας αυτήν την ‘ιδιοκτησία’, οργανώνει το να πάρει δάνεια και έτσι να αγοράσει ένα κτήμα με ζωντανές ψυχές. Το μυθιστόρημα αυτό άσκησε τεράστια επιρροή στους κατοπινούς ρώσους συγγραφείς. Όμως το δημοσιευμένο κομμάτι ήταν το πρώτο μέρος μιας πολύ μεγαλύτερης εργασίας που είχε αρχίσει, μα σε μια κρίση υποχονδριακής μελαγχολίας και κατάθλιψης, έκαψε το χειρόγραφο. Έτσι το έργο θεωρείται ημιτελές.
Το 1842 δημοσίευσε ένα άλλο διάσημο έργο του, το διήγημα «Το Παλτό», το θέμα του είναι ένας καταπονημένο υπάλληλο που πέφτει θύμα της κοινωνικής αδικίας.
Το 1843 έκανε προσκύνημα στους 'Άγιους Τόπους και στην επιστροφή, ένας ιερέας, o Κονσταντινόφσκι, τον έπεισε πως η καλλιτεχνική του εργασία ήταν αμαρτωλή. Τότε ο Γκόγκολ κατέστρεψε διάφορα αδημοσίευτα χειρόγραφά του. Ο Κονσταντινόφσκι ασκούσε έντονη επιρροή πάνω στον Ρώσο συγγραφέα.
Σπουδαία έργα του επίσης είναι «Το ημερολόγιο ενός τρελού», που έχει παιχτεί πολλές φορές σαν θεατρικός μονόλογος, η «Λεωφόρος Νιέφσκι», «Το πορτραίτο» κ.α..
Έφυγε πρόωρα από τη ζωή, στις 4 Μάρτη 1852 στη Μόσχα, όπου και τάφηκε, σε ηλικία μόλις 43 ετών, καταπονημένος από τις νευρικές κρίσεις και τον πυρετό που τον ταλαιπωρούσαν τα τελευταία χρόνια της ζωής του.
Σήμερα μπορούμε πραγματικά να μιλάμε για την παγκόσμια αναγνώριση του Γκόγκολ, όπως είχε προβλέψει ο Μέλχιορ ντε Βογκουέ, ο συγγραφέας του πλατιά γνωστού στον κόσμο «Ρωσικού μυθιστορήματος»: «Θα έρθει η ώρα που στα ράφια των βιβλίων στο σπίτι του κάθε μορφωμένου ανθρώπου, δίπλα στον «Δον Κιχώτη» του Θερβάντες, θα βρίσκεται το μυθιστόρημα του Γκόγκολ «Οι νεκρές ψυχές».

Να ζητήσω συγνώμη προκαταβολικά για την εμφάνισή μας, αλλά η Μαρία Αϊβαλιώτου μας άρπαξε στην κυριολεξία καθώς περπατάγαμε στην πόλη,για την συνέντευξη που βλέπετε . . . .